Ogólne zalecenia dotyczące doboru środków bezpieczeństwa zapewniajacych wymaganą redukcję ryzyka

Użytkowanie maszyn

   1.   

MIN

§3.1
punkt
1a)

BHP

§51.2

punkt

1

Maszyna:

1) została zainstalowana, umiejscowiona i jest użytkowana w sposób:

a) minimalizujący ryzyko dla bezpieczeństwa i zdrowia pracowników, w szczególności poprzez zapewnienie dostatecznej przestrzeni między jej ruchomymi częściami a ruchomymi bądź stałymi elementami znajdującymi się w jej otoczeniu

Montaż, demontaż i eksploatacja maszyn, w tym ich obsługa, odbywa się przy zachowaniu wymagań bezpieczeństwa i higieny pracy oraz ergonomii, uwzględniających instrukcje zawarte w dokumentacji techniczno-ruchowej. Miejsce i sposób zainstalowania oraz użytkowania maszyn uwzględnia minimalizację ryzyka zawodowego, w szczególności poprzez:

1) zapewnienie dostatecznej przestrzeni pomiędzy ruchomymi częściami maszyn, a ruchomymi lub stałymi elementami otoczenia;

·     prawidłowy wybór miejsca instalacji maszyny zgodnie z DTR,

·     prawidłowy sposób umiejscowienia i jej użytkowania w aspekcie zapewnienia dostatecznej przestrzeni wokół niej,

·     możliwości kontaktu z jej ruchomymi elementami maszyn

·     do każdego stanowiska pracy powinno być zapewnione bezpieczne i wygodne dojście, przy czym jego wysokość na całej długości nie powinna być mniejsza w świetle niż 2 m (W przypadkach uzasadnionych względami konstrukcyjnymi maszyn i innych urządzeń technicznych dopuszcza się zmniejszenie wysokości dojścia do 1,8 m przy jego odpowiednim zabezpieczeniu i oznakowaniu znakami bezpieczeństwa zgodnymi z Polską Normą)

·     przejścia między maszynami a innymi urządzeniami lub ścianami przeznaczone tylko do obsługi tych urządzeń powinny mieć szerokość co najmniej 0,75 m; jeżeli w przejściach tych odbywa się ruch dwukierunkowy, szerokość ich powinna wynosić co najmniej 1 m

·     zapewnienie dojść i dostępów do miejsc wymagających obsługi, adekwatnych do wymiarów antropometrycznych operatora, rodzaju wykonywanych czynności i stosowanych narzędzi w celu uzyskania akceptowalnego poziomu ryzyka

   2.   

MIN

§3.1
punkt
1b)

BHP

§51.2

punkt

2

Maszyna:

1) została zainstalowana, umiejscowiona i jest użytkowana w sposób:

b) zapewniający bezpieczne dostarczanie lub odprowadzanie używanej albo produkowanej energii bądź materiałów

Montaż, demontaż i eksploatacja maszyn, w tym ich obsługa, odbywa się przy zachowaniu wymagań bezpieczeństwa i higieny pracy oraz ergonomii, uwzględniających instrukcje zawarte w dokumentacji techniczno-ruchowej. Miejsce i sposób zainstalowania oraz użytkowania maszyn uwzględnia minimalizację ryzyka zawodowego, w szczególności poprzez:

2) zapewnienie, aby wszystkie używane lub produkowane materiały były w bezpieczny sposób dostarczane i odprowadzane ze stanowiska pracy.

·     prawidłowość i jakość wykonania instalacji doprowadzających i odprowadzających energię pod względem możliwości kontaktu z czynnikiem energetycznym stanowiącym zagrożenie,

·     zabezpieczenie instalacji doprowadzających i odprowadzających energię przed uszkodzeniem lub zużyciem

·     zmiana usytuowania stanowisk pracy względem źródeł zagrożeń

·     zastosowanie osłon, izolacji itp.

·     odpowiednie umocowanie przewodów z mediami pod ciśnieniem (np. za pomocą uchwytów, zaczepów, podpórek itp.).

·      zastosowanie obudów, ekranów, osłon w miejscach przewidywanego wyrzutu pary, wody, ciekłych metali, tworzyw sztucznych i innych czynników pod ciśnieniem.

   3.   

MIN

§3.1
punkt
2

Maszyna:

2) jest montowana lub demontowana w bezpiecznych warunkach, w szczególności zgodnie z zaleceniami producenta.;

·     prawidłowość i zgodność z wymaganiami producenta procedur montażu i demontażu maszyny,

·     prawidłowość i zgodność z wymaganiami producenta dokonywanych w celach konserwacji i utrzymania ruchu,

·     odpowiednie kwalifikacje i uprawnienia pracowników do wykonywania prac w ramach procedur czasowego montażu i demontażu maszyn

   4.   

MIN

§3.2

Maszyna, która podczas użytkowania może być narażona na uderzenie pioruna, jest zabezpieczona przed jego skutkami;

·     prawidłowości i zgodności z wymaganiami producenta i przepisów wykonania instalacji odgromowej maszyny,

·     przegląd elementów instalacji odgromowej, identyfikacja uszkodzeń i elementów zużytych

   5.   

MIN

§4.1

Ruchoma maszyna z własnym napędem jest obsługiwana przez pracowników odpowiednio przeszkolonych w zakresie jej bezpiecznej obsługi;

·     Zapewnienie ważności upoważnień i uprawnień oraz badań okresowych pracowników desygnowanych do obsługi maszyny ruchomej z własnym napędem.

·     ustalenie i aktualizowanie wykazu prac szczególnie niebezpiecznych występujących w zakładzie pracy

·     zapewnienie aby dostęp do miejsc wykonywania prac szczególnie niebezpiecznych miały jedynie osoby upoważnione i odpowiednio poinstruowane

·     udostępnienie pracownikom do stałego korzystania aktualne instrukcje bhp

   6.   

MIN

§4.2

Gdy maszyna porusza się po terenie, na którym jest wykonywana praca, pracodawca ustalił zasady ruchu i egzekwuje ich przestrzeganie;

·     prawidłowość i zgodności wymaganiami wprowadzonych zasad ruchu, na podstawie wymagań związanych z funkcjonowaniem zakładu i przy uwzględnieniu przepisów ogólnych dotyczących ruchu pojazdów i maszyn samobieżnych (jednorazowo przy pierwszej kontroli)

·     obowiązywania i przestrzegania wprowadzonych zasad ruchu,

·     prawidłowe działanie sygnalizacji oraz kompletność, czytelność i dostrzegalność oznakowania dotyczącego ruchu na obszarze zakładu

   7.   

MIN

§4.3

Pracodawca podjął działania organizacyjne zapobiegające wchodzeniu pracowników na teren pracy maszyn samobieżnych;

·     odpowiedniość opracowanych zasad bezpieczeństwa przebywania na terenie pracy maszyn samobieżnych, na podstawie przepisów, zaleceń producenta i wymagań związanych z użytkowaniem maszyny

·      wyposażenia pracowników w niezbędne środki bezpieczeństwa do realizacji ww. zasad (bariery, znaki i tablice ostrzegawcze, oświetlenie terenu itp.) (jednorazowo przy pierwszej kontroli)

·     skuteczność w ograniczaniu ryzyka wprowadzonych zasad bezpieczeństwa przebywania na terenie pracy maszyn samobieżnych,

·     przydatność do użycia środków bezpieczeństwa z tym związanych

·      stosowania się pracowników do obowiązujących zasad i wykorzystania dostępnych środków bezpieczeństwa.

Elementy sterownicze maszyny

   8.   

MIN

§9.2

BHP

§52.3

Elementy sterownicze, które mają wpływ na bezpieczeństwo pracowników, są widoczne i możliwe do zidentyfikowania oraz odpowiednio oznakowane. W tym:

– oznakowanie elementów sterowniczych (ich przeznaczenia, funkcji) czytelnymi napisami w języku polskim lub za pomocą zrozumiałych symboli,

– elementy sterownicze do zatrzymywania awaryjnego są w kolorze czerwonym,

– nie występują inne elementy sterownicze w kolorze czerwonym (dopuszczalne są czerwone przyciski zatrzymywania normalnego, o ile nie powoduje to istotnych różnic w obsłudze sytuacji awaryjnych).

Elementy sterownicze maszyn mające wpływ na bezpieczeństwo są widoczne i możliwe do zidentyfikowania oraz oznakowane zgodnie z wymaganiami Polskich Norm

·     zgodne z wymaganiami zastosowanie i wykonanie elementów sterowniczych mających wpływ na bezpieczeństwo, na podstawie dokumentacji;

·     prawidłowe działanie elementów sterowniczych w zakresie poprawności zmiany ich położenia,

·      odpowiednie barwy elementów sterowniczych oraz ich oznakowania w zakresie widoczności, trwałości, czytelności, języka i odpowiedniości

·     oznakowanie czytelnymi napisami w języku polskim

·     oznakowanie za pomocą zrozumiałych symboli

·     odpowiednia lokalizacja oznakowań (nad elementami, na elementach, pod elementami)

·     uruchamianie (włączanie) – zielona lub biała (dopuszczalna również szara lub czarna)

·     zatrzymywanie (wyłączanie) – czerwona lub czarna (dopuszczalna również biała lub szara)

·     zatrzymywanie awaryjne – czerwona na żółtym tle, wyróżnianie się kształtem (przycisk w kształcie grzybka).

   9.   

MIN

§9.2

Elementy sterownicze, które mają wpływ na bezpieczeństwo są usytuowane poza strefami zagrożenia w taki sposób, aby ich obsługa nie powodowała dodatkowych zagrożeń.

·     zgodne z wymaganiami umieszczenie elementów sterowniczych mających wpływ na bezpieczeństwo poza strefami zagrożenia,

·     elementy sterownicze mające wpływ na bezpieczeństwo są umieszczone poza strefami zagrożenia, tj. nie bliżej do stref zagrożenia niż to wymagają względy bezpieczeństwa i nie dalej niż to jest wymagane ze względu na obserwację procesów, do sterowania których są przeznaczone

·     uniemożliwienie zetknięcia się operatora z niebezpiecznymi elementami maszyn i urządzeń:

- ruchomymi częściami napędu

- narzędziami

- ostrymi krawędziami i narożami

- elementami pod napięciem elektrycznym

- gorącymi powierzchniami

- agresywnymi substancjami chemicznymi

  10.  

MIN

§9.2

BHP

§52.4

Elementy sterownicze, które mają wpływ na bezpieczeństwo nie stwarzają zagrożeń w związku z przypadkowym ich zadziałaniem. W tym:

– elementy sterownicze do uruchamiania nie wystają ponad obudowę lub są osłonięte (uniemożliwiono niezamierzone uruchomienie maszyny).

Elementy sterownicze nie stwarzają jakichkolwiek zagrożeń, w szczególności spowodowanych ich niezamierzonym użyciem.

·     zgodnego z wymaganiami wykonanie  i umieszczenie elementów sterowniczych mających wpływ na bezpieczeństwo w sposób minimalizujący zagrożenie przypadkowego ich zadziałania

·     działania elementów sterowniczych mających wpływ na bezpieczeństwo - brak możliwości ich przypadkowego zadziałania

·     usytuowanie elementów sterowniczych mających wpływ na bezpieczeństwo w miejscach o możliwie najmniejszym prawdopodobieństwie przypadkowego zadziałania

·     zagłębienie przycisków w obudowie lub w kołnierzach

·     zagłębienie przycisków w obudowie lub w kołnierzach

·     zachowanie odpowiedniej odległości między elementami sterowniczymi (zapobiegającej niezamierzonemu uruchomieniu kilku z nich)

·     osłonięcie pedałów

·     zapewnienie odpowiedniej minimalnej siły uruchamiania (5 N)

·     zastosowanie dźwigni sterowniczej podwójnego działania (wykonanie dwóch różnych ruchów w celu załączenia)

·     zastosowanie przycisku potwierdzającego (sterowanie ręczne lub nożne)

·     zabezpieczenie mechaniczne w położeniu wyłączenia (np. blokady, zamki z kluczykiem).

  11.  

MIN

§10.1

BHP

§54.2

Operator maszyny ma możliwość sprawdzenia, z miejsca głównego pulpitu sterowniczego, czy nikt nie znajduje się w strefie niebezpiecznej, (jeżeli to konieczne). Jeżeli nie to układ bezpieczeństwa automatycznie wysyła akustyczny lub optyczny sygnał ostrzegawczy przed uruchomieniem maszyny.

Maszyna wielostanowiskowa jest wyposażona w urządzenia sygnalizacji dźwiękowej lub świetlnej automatycznie wysyłające sygnały uprzedzające o uruchomieniu maszyny. Sygnały są odbierane na wszystkich stanowiskach pracy przy danej maszynie.

·     jeśli nie jest stosowana sygnalizacja ostrzegawcza przed uruchomieniem maszyny (maszyna jednostanowiskowa) - jest możliwość sprawdzania obecności osób w strefach zagrożenia, z miejsca głównego pulpitu sterowniczego

·     jeśli jest stosowana sygnalizacja ostrzegawcza przed uruchomieniem maszyny (maszyna wielostanowiskowa - zgodne z wymaganiami wykonanie  instalacji sygnalizacji przed uruchomieniem maszyny, w tym odpowiedniość zastosowanego wyposażenia i poprawność jego lokalizacji

·     odpowiedni stan techniczny i sprawność sygnalizacji (odpowiednio części optycznej i akustycznej)

·     widoczność i słyszalność sygnalizacji, w tym na wszystkich stanowiskach pracy przy maszynie);

·     odpowiedni czas aktywacji sygnalizacji przed uruchomieniem maszyny tak aby był , wystarczający dla osób, które powinny opuścić strefę zagrożenia;

  12.  

MIN

§10.2

BHP

§54.1

Pracownik narażony ma czas lub środki umożliwiające uniknięcie zagrożenia spowodowanego uruchomieniem lub zatrzymaniem maszyny

W przypadku zespołowej obsługi maszyny lub gdy stwarza ona zagrożenie dla otoczenia zapewniono sygnalizację ostrzegawczą i alarmową – łatwo dostrzegalną i zrozumiałą

·     jeśli nie zastosowano środków technicznych umożliwiających uniknięcie zagrożenia  (dotyczy także maszyn z jednoosobową obsługą) to należy zapewnić możliwości uniknięcia zagrożenia spowodowanego uruchomieniem lub zatrzymaniem maszyny poprzez niezwłoczne oddalenie się ze strefy zagrożenia

·     jeśli zastosowano środki techniczne umożliwiające uniknięcie zagrożenia (również maszyny z obsługą wieloosobową) należy zastosować zgodnie z wymaganiami środki bezpieczeństwa umożliwiające uniknięcie zagrożenia spowodowanego uruchomieniem lub zatrzymaniem maszyny,

·     funkcjonalności widoczność  dostępność zastosowanych środków bezpieczeństwa

Układ sterowania maszyny

  13.  

MIN

§12

Układ sterowania maszyny zapewnia bezpieczeństwo i jest dobrany z uwzględnianiem możliwych uszkodzeń, defektów oraz ograniczeń, jakie można przewidzieć w planowanych warunkach użytkowania maszyny.

·     prawidłowości projektu i wykonania układu sterowania

·     sprawność i odpowiedniość w danych warunkach użytkowania maszyny

·     okresowa konserwacja i wymiana podzespołów zużywających się układu sterowania

·     odpowiednia odporność na defekty (np. zanik lub wahania zasilania, zwarcie między przewodami, awarię stycznika, przekaźnika lub rozdzielacza, nierozłączenie łącznika bezpieczeństwa, pękniecie sprężyny, błędne działanie oprogramowania).

  14.  

MIN

§12.1

Uruchomienie maszyny jest możliwe tylko poprzez celowe zadziałanie na przeznaczony do tego celu układ sterowania.

·     uruchomienie maszyny jest możliwe poprzez zadziałanie na przeznaczone do tego celu elementy sterownicze

·     zadziałanie na pozostałe elementy sterownicze maszyny nie powoduje jej uruchomienia ze stanu zatrzymania.

  15.  

MIN

§12.2 p. 1

Ponowne uruchomienie maszyny po jej zatrzymaniu, bez względu na przyczynę zatrzymania, jest możliwe tylko poprzez celowe zadziałanie na przeznaczony do tego celu układ sterowania (o ile nie są spowodowane prawidłowym cyklem roboczym urządzenia automatycznego).

·     po zatrzymaniu maszyny na skutek zaburzeń zasilania (dotyczy wszystkich rodzajów zasilania energią i obejmuje takie zdarzenia jak zanik i powrót zasilania, odchylenie od wartości znamionowej powyżej dopuszczalnych wartości i inne np. nieprawidłową kolejność faz zasilania elektrycznego) lub zadziałania wyposażenia związanego z bezpieczeństwem (zadziałanie urządzeń ochronnych, zadziałanie czujników parametrów fizycznych i innych urządzeń związanych z bezpieczeństwem) uruchomienie maszyny jest możliwe poprzez zadziałanie na przeznaczone do tego celu elementy sterownicze

·      zadziałanie na pozostałe elementy sterownicze maszyny nie powoduje jej uruchomienia ze stanu zatrzymania.

·     uniemożliwienie niespodziewanego uruchomienia w następujących okolicznościach:

- po usunięciu defektu układu sterowania

- po wznowieniu zasilania energią

- po zatrzymaniu awaryjnym

- po zadziałaniu urządzeń ochronnych w warunkach zagrożenia (blokada, urządzenia ochronne bezdotykowe)

- po zamknięciu w warunkach zagrożenia osłon ruchomych blokujących

- natychmiast po połączeniu maszyny ze źródłem zasilania (bez wywołania sygnału uruchomienia za pośrednictwem elementu sterowania).

  16.  

MIN

§12.2 p. 2

Sterowanie, w przypadku znaczących zmian w parametrach pracy maszyny, w szczególności prędkości i ciśnienia, o ile zmiana w parametrach pracy nie stwarza zagrożenia, jest możliwe tylko poprzez celowe zadziałanie na przeznaczony do tego celu układ sterowania (o ile nie są spowodowane prawidłowym cyklem roboczym urządzenia automatycznego).

·     Jeśli znaczące zmiany w parametrach pracy maszyny powodowane są cyklem automatycznym to zakres automatycznie dokonywanych zmian nie przekracza ograniczeń maszyny i innych np. związanych z procesem technologicznym (na podstawie analizy programu sterowania automatycznego);

·     Jeśli znaczące zmiany w parametrach pracy maszyny powodowane są sterowaniem ręcznym to zmiany parametrów pracy maszyny są skutkiem zadziałania na przeznaczone do tego celu elementy sterownicze, i że zmiany te nie są możliwe samoczynnie lub poprzez zadziałanie na elementy sterownicze nie przeznaczone do tego celu

  17.  

MIN

§13.1

BHP

§52.1

Maszyna wyposażona jest w układ sterowania przeznaczony do całkowitego i bezpiecznego jej zatrzymywania.

Maszyna jest wyposażona w element sterowniczy przeznaczony do jej całkowitego i bezpiecznego zatrzymania.

·     wyposażenie maszyny w układ sterowania przeznaczony do jej całkowitego zatrzymywania

·     funkcjonalność układu sterowania związana z całkowitym i bezpiecznym zatrzymaniem maszyny

·     elementy sterownicze powinny być tak usytuowane, aby operator mógł widzieć zatrzymywane elementy

·     uaktywnienie układu zatrzymania maszyny nie powinno powodować zagrożeń, np. w postaci skutków gwałtownego zadziałania sił bezwładności, a także obecności resztek innych energii (poluzowanie, poślizg narzędzi i przedmiotów w uchwytach, rozerwanie narzędzi, zderzenie materiałów i przedmiotów obrabianych, utrata stateczności przez przedmioty obrabiane itp.).

  18.  

MIN

§13.2

Każde stanowisko pracy wyposażone jest w element sterowniczy przeznaczony do zatrzymywania całej maszyny lub niektórych jej części, w zależności od rodzaju zagrożenia tak, aby maszyna była bezpieczna.

·      wyposażenia każdego stanowiska pracy przy maszynie w element sterowniczy przeznaczony do zatrzymywania całej maszyny lub jej części, odpowiednio do występujących zagrożeń

·     Zapewnienie funkcjonalności elementów sterowniczych zatrzymywania na każdym stanowisku pracy przy maszynie odpowiednio do zakresu działania tych elementów

  19.  

MIN

§13.3

Układ sterowania przeznaczony do zatrzymywania maszyny ma pierwszeństwo przed układem sterowania przeznaczonym do jej uruchamiania.

·     Funkcja zatrzymania (STOP) powinna mieć pierwszeństwo w stosunku do funkcji uruchamiania (START).

  20.  

MIN

§13.4

Zasilanie energią odpowiednich napędów maszyny jest odłączane w przypadku zatrzymania maszyny lub jej niebezpiecznych części.

·     zastosowanie zasady odłączania zasilania energią odpowiednich napędów maszyny w przypadku zatrzymania jej lub jej niebezpiecznych części

·      

  21.  

MIN

§14.1

BHP

§52.2

Maszyna, ze względu na zagrożenia, jakie stwarza, w zależności od czasu jej zatrzymywania, wyposażona jest w urządzenie zatrzymania awaryjnego.

Gdy jest to konieczne w związku z zagrożeniami, jakie stwarza maszyna, i jej nominalnym czasem zatrzymania, jest ona wyposażona w urządzenie do zatrzymywania awaryjnego

·     wyposażenia maszyny w układ sterowania zatrzymaniem awaryjnym

·     funkcjonalność zatrzymania awaryjnego z wykorzystaniem kolejno wszystkich urządzeń sterowniczych zatrzymania awaryjnego(zaryglowanie urządzenia zatrzymania awaryjnego po zadziałaniu na nie, brak uruchomienia maszyny po odryglowaniu urządzeń).

·     Urządzenie do zatrzymywania awaryjnego powinno skutecznie i bez względu na rodzaj pracy maszyny wyłączać wszystkie jej niebezpieczne ruchy

·     Elementy sterownicze do zatrzymywania awaryjnego powinny:

·     - być łatwo dostępne

·     - znajdować się we wszystkich miejscach i - pozycjach zajmowanych przez operatorów (np. pulpit sterowniczy, miejsce podawania i odbierania materiałów),

·     - znajdować się w miejscach niewidocznych ze stanowisk obsługi.

·     Zapewnienie odpowiedniego czasu zatrzymania awaryjnego (w przypadkach, gdy w konstrukcji maszyny występują elementy zużywające się w sposób mający wpływ na ten czas - np. elementy cierne hamulców).

  22.  

MIN

§14.2

Maszyna jest wyposażona w środki ochrony przed zagrożeniami spowodowanymi emisją lub wyrzucaniem substancji, materiałów lub przedmiotów.

·     wyposażenie maszyny w środki ochrony przed zagrożeniami spowodowanymi emisją lub wyrzucaniem substancji, materiałów lub przedmiotów

·     zapewnienie ochrony poprzez:

·     - zmianę usytuowania stanowisk pracy względem źródeł zagrożeń

·     - zastosowanie osłon, izolacji itp.

·     - odpowiednie umocowanie przewodów z mediami pod ciśnieniem (np. za pomocą uchwytów, zaczepów, podpórek itp.).

·     -  zastosowanie obudów, ekranów, osłon w miejscach przewidywanego wyrzutu pary, wody, ciekłych metali, tworzyw sztucznych i innych czynników pod ciśnieniem.

  23.  

MIN

§14.3

Maszyna stwarzająca ryzyko upadku przedmiotów lub ich wyrzucenia wyposażona jest w środki ochrony odpowiednie do występującego ryzyka.

·     wyposażenie maszyny w środki ochrony przed zagrożeniami spowodowanymi upadkiem przedmiotów lub ich wyrzuceniem

·     mocowanie narzędzi i przedmiotów obrabianych w odpowiednio dobranych uchwytach, przyrządach czy stołach z otworami montażowymi

·     stosowanie prowadnic i podtrzymek przedmiotów obrabianych

·     wyposażenie maszyny w odpowiednie urządzenia zapobiegające odrzutowi materiału obrabianego

·     stosowanie ograniczników położenia zabezpieczających przed przekroczeniem skrajnych położeń i przed upadkiem części maszyn i przyrządów (z sań, prowadnic itp.)

·     stosowanie ograniczników położenia transportowanych materiałów i wyrobów (z przenośników, dźwignic itp.)

·     zapewnienie odpowiedniej wytrzymałości mechanicznej  osłon, ekranów, obudów stref niebezpiecznych (umożliwiającej pochłonięcie energii wyrzucanych przedmiotów i narzędzi).

  24.  

MIN

§14.4

Maszyna stwarzająca zagrożenie emisją gazu, oparów, płynu lub pyłu wyposażona jest w odpowiednie obudowy lub urządzenia wyciągowe znajdujące się w pobliżu źródła zagrożenia.

·     wyposażenie maszyny w odpowiednie obudowy i/lub urządzenia wyciągowe znajdujące się w pobliżu źródła emisji,

·     funkcjonalność i skuteczność obudów i urządzeń wyciągowych

  25.  

MIN

§15.1

Maszyna oraz jej części, o ile jest to konieczne dla zapewnienia bezpieczeństwa i zdrowia pracowników, zamocowane są za pomocą odpowiednich zaczepów lub innych podobnych urządzeń w celu zapewnienia ich stateczności.

·     stateczności konstrukcyjna maszyny

·      wyposażenia maszyny w odpowiednie elementy do mocowania w miejscu użytkowania, a w przypadku maszyn mobilnych w odpowiednie nastawiane urządzenia do zapewniania stateczności,

·     zachowania warunków stateczności maszyny (np. braku dodatkowych obciążeń naruszających stateczność, obecność i prawidłowy stan elementów mocujących itp.),

·     w przypadku maszyn mobilnych próby funkcjonalne urządzeń zapewniania stateczności oraz potwierdzenie kwalifikacji i/lub uprawnień pracowników w zakresie zapewniania bezpieczeństwa użytkowania

  26.  

MIN

§15.2

Zastosowane są odpowiednie środki ochronne w przypadku występowania ryzyka oderwania lub rozpadnięcia się części maszyny powodujące zagrożenie dla bezpieczeństwa i zdrowia pracowników.

·      zastosowania odpowiednich środków ochronnych w przypadku występowania ryzyka oderwania lub rozpadnięcia się części maszyny,

·     odpowiedni dobór konstrukcji osłon o w miejscach przewidywanych stref oderwania lub rozpadu części maszyn

·     dobór odpowiednich materiałów do ich budowy, charakteryzujących się

- odpowiednimi właściwościami mechanicznymi,

- odpornością na korozję, ścieranie itp.

- dostosowaniem do występujących warunków pracy (ciśnienia, prędkości, temperatury, wilgotności itp.),

·     Urządzenia ochronne maszyn

  27.  

MIN

15.3

BHP

§55.1

BHP

§55.2

BHP

§55.3

Zastosowane są osłony lub inne urządzenia ochronne zapobiegające dostępowi do strefy zagrożenia lub zatrzymujące ruch części niebezpiecznych w przypadku występowania ryzyka bezpośredniego kontaktu z ruchomymi częściami maszyn, mogącymi powodować wypadki. W tym:

– nie ma możliwości kontaktu z ruchomymi elementami przeniesienia napędu,

– osłony otwierane bez użycia klucza lub narzędzia powodują po otwarciu zatrzymanie ruchu elementów niebezpiecznych,

– zastosowano osłony lub ograniczono dostęp do części ruchomych maszyny ze stron niewymagających dostępu podczas normalnej obsługi,

– naruszenie strefy wykrywania urządzenia ochronnego powoduje zatrzymanie ruchu elementów niebezpiecznych,

– przy oburęcznym urządzeniu sterującym do uruchomienia maszyny rzeczywiście wymagane jest równoczesne naciśnięcie obu przycisków,

– zwolnienie jednego przycisku oburęcznego urządzenia sterującego powoduje zatrzymanie ruchu elementów niebezpiecznych,

– zwolnienie jednego przycisku oburęcznego urządzenia sterującego wymaga zwolnienia drugiego przycisku przed ponownym uruchomieniem maszyny.

Elementy ruchome i inne części maszyn, które w razie zetknięcia się z nimi stwarzają zagrożenie, są do wysokości co najmniej 2,5 m od poziomu podłogi (podestu) stanowiska pracy osłonięte lub zaopatrzone w inne skuteczne urządzenia ochronne, z wyjątkiem przypadków, gdy spełnienie tych wymagań nie jest możliwe ze względu na funkcję maszyny.

Pasy, łańcuchy, taśmy, koła zębate i inne elementy układów napędowych oraz części maszyny zagrażające spadnięciem, znajdujące się nad stanowiskami pracy lub przejściami na wysokości ponad 2,5 m od poziomu podłogi, są osłonięte co najmniej od dołu trwałymi osłonami.

Osłony stosowane na maszynie uniemożliwiają bezpośredni dostęp do strefy niebezpiecznej. Osłony niepełne (wykonane z siatki, blachy perforowanej, prętów itp.) znajdują się w takiej odległości od elementów niebezpiecznych, aby przy danej wielkości i kształcie otworów nie było możliwe bezpośrednie dotknięcie tych elementów. Odległości bezpieczeństwa są zgodne z Polskimi Normami.

Sprawdzenie

·     Potwierdzenie zastosowania osłon i innych urządzeń ochronnych zapobiegających dostępowi do stref zagrożenia lub zatrzymujących ruch części niebezpiecznych w przypadku występowania zagrożeń powodowanych ruchomymi częściami maszyn, na podstawie dokumentacji i przeglądu wyposażenia z tym związanego (jednorazowo przy pierwszej kontroli);

·     Oględziny w celu potwierdzenia funkcjonalności i skuteczności działania osłon i innych urządzeń ochronnych zapobiegających dostępowi do stref zagrożenia lub zatrzymujących ruch części niebezpiecznych w przypadku występowania zagrożeń powodowanych ruchomymi częściami maszyn.

·     Analiza wypadków i zdarzeń prawie wypadkowych związanych z zastosowaniem i funkcjonowaniem osłon i innych urządzeń ochronnych w celu potwierdzenia poprawności ich doboru, zainstalowania i funkcjonowania oraz określenia dodatkowych potrzeb w tym zakresie.

Badanie

·     Pomiar czasu dobiegu maszyny (czas od momentu naruszenia strefy wykrywania wyposażenia ochronnego do momentu zatrzymania maszyny), w przypadku wyposażenia ochronnego uczestniczącego w realizacji funkcji bezpieczeństwa (funkcja sterowania związana z bezpieczeństwem) zatrzymania samoczynnego.

  28.  

MIN

§15.4

BHP

§56.1

BHP

§56.2

BHP

§56.3

BHP

§56.4

BHP

§57

Zastosowano osłony i urządzenia ochronne o odpowiednich właściwościach. W tym:

1) osłony i urządzenia ochronne mają mocną (trwałą) konstrukcję;

2) osłony i urządzenia ochronne nie stwarzają zagrożenia;

3) osłony i urządzenia ochronne nie mogą być łatwo usuwane lub wyłączane ze stosowania;

4) osłony i urządzenia ochronne są usytuowane w odpowiedniej odległości od strefy zagrożenia;

5) osłony i urządzenia ochronne nie ograniczają pola widzenia cyklu pracy urządzenia;

6) osłony i urządzenia ochronne umożliwiają wykonywanie czynności mających na celu zamocowanie lub wymianę części oraz czynności konserwacyjnych, pozostawiając jedynie ograniczony dostęp do obszaru, gdzie praca ma być wykonywana;

7) osłony i urządzenia ochronne ograniczają dostęp tylko do niebezpiecznej strefy pracy maszyny;

8) dostęp do strefy zagrożenia możliwy jest tylko poprzez aktywizację urządzenia ochronnego (nie ma możliwości obejścia).

Urządzenia ochronne stosowane przy maszynach spełniają następujące ogólne wymagania:

1) zapewniają bezpieczeństwo zarówno pracownikowi zatrudnionemu bezpośrednio przy obsłudze maszyny, jak i osobom znajdującym się w jej pobliżu;

2) działają niezawodnie, posiadają odpowiednią trwałość i wytrzymałość;

3) funkcjonują samoczynnie, niezależnie od woli i uwagi obsługującego, w przypadkach gdy jest to celowe i możliwe;

4) nie są łatwo usuwalne lub odłączalne bez pomocy narzędzi;

5) nie utrudniają wykonywania operacji technologicznej ani nie ograniczają możliwości śledzenia jej przebiegu oraz nie powodują zagrożeń i dodatkowego obciążenia fizycznego lub psychicznego pracowników.

Urządzenia ochronne przy maszynie są tak skonstruowane, że:

1) zdjęcie, otwarcie lub wyłączenie urządzenia ochronnego powoduje natychmiastowe zatrzymanie maszyny bądź jej niebezpiecznych elementów lub niemożliwe jest zdjęcie albo otwarcie osłony podczas ruchu osłanianych elementów;

2) ponowne założenie, zamknięcie lub włączenie urządzenia ochronnego nie uruchamia automatycznie maszyny.

Używanie maszyny bez wymaganego urządzenia ochronnego lub przy jego nieodpowiednim stosowaniu jest niedopuszczalne.

Urządzenia ochronne spełniają wymagania Polskich Norm

Maszyna lub narzędzie oraz ich urządzenia ochronne są utrzymywane w stanie sprawności technicznej i czystości zapewniającej ich użytkowanie bez szkody dla bezpieczeństwa i zdrowia pracowników oraz są stosowane tylko w procesach i warunkach, do których są przeznaczone

·     Potwierdzenie wymaganych właściwości osłon i urządzeń ochronnych oraz ich usytuowania i instalacji we wszystkich miejscach występowania zagrożeń (zasadniczo przy ruchomych częściach maszyn, elementach przeniesienia napędu, strefach niewymagających dostępu do nich, a zawierających różne elementy instalacji i wyposażenia towarzyszącego maszynie), na podstawie dokumentacji, z uwzględnieniem zgodności zastosowanego wyposażenia ochronnego i jego umieszczenia z wymaganiami norm zharmonizowanych z dyrektywą 2006/42/WE i innych, podobnych dokumentów oraz przeglądu wyposażenia z tym związanego (jednorazowo przy pierwszej kontroli);

·     Oględziny osłon i urządzeń ochronnych oraz ich usytuowania i instalacji w celu potwierdzenia funkcjonalności i skuteczności działania oraz utrzymania wymaganych właściwości;

·     Analiza możliwości obchodzenia osłon i urządzeń ochronnych z uwzględnieniem w niej analizy stwierdzonych przypadków takich zdarzeń, w celu potwierdzenia skuteczności działania i poprawności usytuowania osłon i urządzeń ochronnych.

·     Osłony powinny spełniać następujące wymagania:

·     zastosowanie materiałów odpowiadających warunkom procesu pracy (odporność na temperatury, korozję, ścieralność, odpowiednia wytrzymałość, udarność itp.)

·     brak ostrych krawędzi i naroży

·     pewność połączenia z maszyną w czasie jej pracy (zabezpieczenie przed niespodziewanym otwarciem, odpadnięciem, zmianą położenia itp.)

·     usytuowanie w stosunku do strefy niebezpiecznej (elementów ruchomych) z zachowaniem tzw. odległości bezpieczeństwa określonych w PN

·     możliwość dogodnej obserwacji przebiegu procesu pracy (dobór odpowiedniego kształtu i położenia, zastosowanie materiałów przezroczystych lub otworów w osłonie)

·     dobranie rodzaju osłony w zależności od częstotliwości dostępu do strefy niebezpiecznej (osłona stała, ruchoma blokująca, ruchoma blokująca z ryglowaniem, ruchoma samoczynna, sterująca)

·     dostosowanie do liczby i lokalizacji stref niebezpiecznych (osłona miejscowa, całkowita osłona odgradzająca).

Inne środki bezpieczeństwa

  29.  

MIN

§16.1

Miejsca i stanowiska pracy lub konserwacji maszyny są odpowiednio oświetlone.

·     Odpowiednie  zainstalowanie, usytuowanie i wymaganych właściwości oświetlenia miejscowego,

·     Odpowiednie oświetlenie miejscowe (z uwzględnieniem sprawności, funkcjonalności i prawidłowości usytuowania, z uwzględnieniem przepisów i norm oraz wyników pomiarów oświetlenia)

·     Odpowiednie natężenie oświetlenia na stanowisku pracy przy maszynie(z uwzględnieniem sprawności, funkcjonalności i prawidłowości usytuowania, z uwzględnieniem przepisów i norm oraz wyników pomiarów oświetlenia)

  30.  

MIN

§16.2

Części maszyny o wysokiej lub bardzo niskiej temperaturze zabezpieczone są w celu uniknięcia ryzyka ich dotknięcia lub zbliżenia się do nich.

·     Zapewnienie zgodnego z wymaganiami zainstalowania, usytuowania i właściwości środków ochrony przed wysoką lub bardzo niską temperaturą,

·     Zastosowane osłony, pokrywy lub ekrany

·     Zastosowane materiały izolacyjne (wewnątrz lub na zewnątrz urządzeń).

  31.  

MIN

§16.3

Urządzenia ostrzegawcze maszyny są jednoznaczne, łatwo dostrzegalne i zrozumiałe. W tym:

– elementy informacyjne (lampki, wskaźniki, przyciski podświetlane) są sprawne i widoczne.

·     Zapewnienie zgodnego z wymaganiami zainstalowania, usytuowania, widoczności lub słyszalności, wymaganych barw i oznakowania,

·     Sygnalizacja świetna i/lub akustyczna informująca o sytuacjach stwarzających zagrożenie (uruchomienie maszyny, zmiana parametrów, awaria), powinna być tak dobrana, aby generowane sygnały były jednoznaczne – dawały się łatwo zauważyć i odróżnić od innych sygnałów

·     Stosować sygnał świetlny przerywany (migający) do informowania o większym ryzyku lub o pilniejszej potrzebie interwencji

·     Stosować sygnał ciągły do wskazywania na mniejsze zagrożenie

·     Stosować sygnał dźwiękowy o zmiennej częstotliwości do informowania o większym ryzyku lub o pilniejszej potrzebie interwencji

·     Stosować o stałej częstotliwości do wskazywania na mniejsze zagrożenie

·     Stosować sygnał ciągły ostrzegawczy w celu wezwania do ewakuacji.

·     Świetlne urządzenia ostrzegawcze powinny być zlokalizowane w miejscach łatwych do zauważenia oraz dobrane w zależności od emitowanych barw sygnału, tj.:

·     czerwona – awaria, nieprawidłowość (sytuacja zagrożenia)

·     żółta – ostrzeżenie (stan nienormalny, zbliżająca się sytuacja zagrożenia)

·     zielona – stan bezpieczeństwa (stan normalny)

·     niebieska – stan, w którym jest konieczne działanie operatora (informowanie o konieczności podjęcia działania przez operatora).

  32.  

MIN

§16.4

Maszyna użytkowana jest tylko w procesach i warunkach, dla których jest przeznaczona.

·     Zgodność ograniczeń maszyny z procesami i warunkami pracy, do których została zainstalowana,

·     sposób i warunki użytkowania maszyny odpowiadają jej ograniczeniom

  33.  

MIN

§17.1

Wykonywanie prac konserwacyjnych możliwe jest podczas postoju maszyny. Jeżeli jest to niemożliwe, stosowane są dodatkowe środki bezpieczeństwa lub prace te są wykonywane poza strefami niebezpieczeństwa

·     wykonywania prac konserwacyjnych podczas postoju maszyny, a gdy to niemożliwe stosowanie dodatkowych środków bezpieczeństwa lub wykonywania tych prac poza strefami zagrożenia,

·     prace konserwacyjne odbywają się zgodnie z przyjętymi procedurami i czy przyjęte procedury zapewniają bezpieczeństwo wykonywanych prac.

·     podczas wykonywania prac konserwacyjnych trzeba zastosować urządzenia mechaniczne zapobiegające niezamierzonej zmianie położenia niebezpiecznej części maszyny (np. pod wpływem sił grawitacji, sprężystości), takie jak kliny, podpory, rozpory, uchwyty itp.

  34.  

MIN

§17.2

Dziennik konserwacji maszyny prowadzony jest na bieżąco (jeżeli jego prowadzenie jest przewidywane)

·     założenie dziennika konserwacji maszyny i opracowania harmonogramu wymaganych prac

·     realizowany jest zakres i harmonogram wymaganych prac oraz y prace wykonywane są przez kompetentne i uprawnione osoby

  35.  

MIN

§18.1 p. 1

§53

Maszyna jest wyposażona w: łatwo rozpoznawalne urządzenia służące do odłączania od źródeł energii. Ponowne przyłączenie maszyny do źródeł energii nie stanowi zagrożenia dla pracowników. W tym:

– urządzenie służące do odłączania od źródła energii jest łatwo dostępne i ma możliwość zaryglowania w stanie odłączenia,

– urządzenie odłączające od zasilania elektrycznego ma właściwości izolacyjne.

Maszyny są wyposażone w łatwo odróżniające się i odpowiednio oznakowane urządzenia do odłączania od wszystkich źródeł energii. Włączanie energii nie powoduje zagrożenia dla obsługi

·     zastosowanie zgodnego z wymaganiami wyposażenia maszyny w urządzenia do odłączania od źródeł energii (dotyczy wszystkich rodzajów mediów energetycznych doprowadzanych do maszyny np. energii elektrycznej, pneumatycznej, hydraulicznej, wody chłodzącej, pary, gazu i każdej innej) o odpowiednich właściwościach, oznakowanych, widocznych, dostępnych, z możliwością zaryglowania w stanie odłączenia,;

·     wprowadzenia obowiązku ryglowania urządzeń do odłączania od źródeł energii do procedur (instrukcji) prowadzenia prac konserwacyjnych, remontowych i postępowania w przypadku awarii

·     urządzenia odłączania od źródeł energii są sprawne, oznakowane, widoczne i dostępne

·     stosowanie i skuteczności procedur ich ryglowania podczas wykonywania prac konserwacyjnych i remontowych

·     dla maszyn elektrycznych o mocy poniżej 1 kW i natężeniu prądu poniżej 16 A można w tym przypadku zastosować układ wtyczka–gniazdo

·     W maszynach i urządzeniach powinny być zastosowane urządzenia odcinające dopływ gazów, cieczy, pary technologicznej i innych nośników energii, i w związku z tym wprowadzone odpowiednie oznakowania

·     Pozycje elementów odłączających zasilanie powinny być oznakowane w celu identyfikacji stanu „załączenie/odłączenie”

·     Urządzenia do odłączania od źródeł energii powinny być zamykane na klucz w pozycji odłączenia (np. na kłódkę).

  36.  

MIN

§18.1 p. 1

BHP

§55.4

Maszyna jest wyposażona w znaki ostrzegawcze i oznakowania konieczne do zapewnienia bezpieczeństwa pracowników. W tym:

– obudowy z wyposażeniem elektrycznym są oznakowane znakiem „błyskawicy” w żółtym trójkącie z czarnym obramowaniem i napisem,

– miejsca występowania substancji toksycznych oznakowane są czaszką ze skrzyżowanymi piszczelami w żółtym trójkącie z czarnym obramowaniem.

Maszyny są oznakowane znakami i barwami bezpieczeństwa, zgodnie z wymaganiami określonymi w załączniku nr 1 do rozporządzenia oraz w w Polskich Normach

·     zastosowanie zgodnego z wymaganiami wyposażenia maszyny w znaki ostrzegawcze i oznakowanie konieczne do zapewnienia bezpieczeństwa pracowników,

·     znaki ostrzegawcze i oznakowanie konieczne do zapewnienia bezpieczeństwa pracowników są wystarczające, niezniszczone, czytelne i widoczne w bieżących warunkach użytkowania maszyny

·     Znaki bezpieczeństwa (zakazu, ostrzegawcze, nakazu, ewakuacyjne i informacyjne) powinny być zgodnie ze wzorami określonymi w normach polskich

·     Oznakowanie bezpieczeństwa należy umieszczać w miejscu zidentyfikowanego zagrożenia lub w jego najbliższym otoczeniu

·     Miejsca, w których istnieje ryzyko kolizji z przeszkodami, upadku lub spadania przedmiotów, powinny być oznakowane barwami bezpieczeństwa – skośnymi pasami na przemian żółtymi i czarnymi lub czerwonymi i białymi (pasy narysowane pod kątem ok. 45° i mające zbliżone wymiary).

  37.  

MIN

§18.2

Zastosowano rozwiązania zapewniające bezpieczny dostęp i przebywanie pracowników w obszarach produkcyjnych oraz strefach ustawiania i konserwowania maszyn.

·      zastosowania zgodnego z wymaganiami wyposażenia maszyny w środki zapewniające bezpieczny dostęp i przebywanie pracowników w obszarach produkcyjnych oraz strefach ustawiania i konserwowania maszyn,

·     wyposażenie maszyny zapewniające bezpieczny dostęp i przebywanie pracowników w obszarach produkcyjnych oraz strefach ustawiania i konserwowania maszyn jest niezniszczone, sprawne i zapewniające bezpieczeństwo w bieżących warunkach użytkowania maszyny

·     Dostęp do stref pracy zlokalizowanych na różnych poziomach powinien być bezpieczny. Można to zapewnić przez zastosowanie schodów, drabin i pomostów roboczych wyposażonych w balustrady ochronne
o wysokości 1,1 m.

·     W miejscach wykonywanych prac na wysokości jeśli to konieczne  należy zamontować punkty kotwienia środków ochrony indywidualnej przed upadkiem z wysokości.

  38.  

MIN

§19.1

BHP

§34

Maszyna została odpowiednio zabezpieczona w celu ochrony pracowników przed ryzykiem pożaru, przegrzania lub uwolnienia się gazu, pyłu, płynu oraz innych substancji wytwarzanych, używanych lub zmagazynowanych w maszynach.

Urządzenia lub ich części, z których mogą wydzielać się szkodliwe gazy, pary lub pyły, powinny być zhermetyzowane. W razie niemożności zhermetyzowania, urządzenia te powinny być wyposażone e miejscowe wyciągi.

·     zastosowanie zgodnego z wymaganiami wyposażenia maszyny w środki ochrony przed ryzykiem pożaru, przegrzania lub uwolnienia się gazu, pyłu, płynu oraz innych substancji wytwarzanych, używanych lub zmagazynowanych w maszynie (w tym poprzez hermetyzację,

·     zastosowane w maszynie środki ochrony przed ryzykiem pożaru, przegrzania lub uwolnienia się gazu, pyłu, płynu oraz innych substancji wytwarzanych, używanych lub zmagazynowanych w maszynie, w tym środki do hermetyzacji, powinny być niezniszczone, sprawne i zapewniające bezpieczeństwo w bieżących warunkach użytkowania maszyny.

·     Przewody elektryczne, przewody do przesyłu gazów, cieczy i innych mediów powinny być zabezpieczone przed uszkodzeniami mechanicznymi, oddziaływaniem ognia i innych czynników (przez prowadzenie przewodów w posadzkach, w rurach, podwieszenie itp.).

  39.  

MIN

§19.2

Maszyna została odpowiednio zabezpieczona w celu ochrony pracowników przed ryzykiem wybuchu urządzenia lub substancji wytwarzanych, używanych albo zmagazynowanych w maszynach.

·     zastosowanie zgodnego z wymaganiami wyposażenia maszyny w środki ochrony przed ryzykiem wybuchu urządzenia lub substancji wytwarzanych, używanych albo zmagazynowanych w maszynie,

·     zastosowane w maszynie środki ochrony przed ryzykiem wybuchu urządzenia lub substancji wytwarzanych, używanych albo zmagazynowanych w maszynie powinny być niezniszczone, sprawne i zapewniające bezpieczeństwo w bieżących warunkach użytkowania maszyny.

·     Należy stosować instalację i urządzenia elektryczne w wersji dostosowanej do występujących zagrożeń (np. w wykonaniu przeciwwybuchowym).

·     Stanowiska pracy powinny być wyposażone w urządzenia umożliwiające kontrolę i utrzymanie na właściwym poziomie parametrów pracy (temperatury, ciśnienia, napięcia i natężenia prądu elektrycznego itp.).

·     Powinny być także zastosowane rozwiązania eliminujące bądź ograniczające możliwość powstania niebezpiecznych ładunków elektrostatycznych lub środki do ich rozładowania (zapobieganie gromadzeniu ładunków lub ich rozładowywanie).

  40.  

MIN

§19.3

Maszyna została odpowiednio zabezpieczona w celu ochrony pracowników przed zagrożeniami wynikającymi z bezpośredniego lub pośredniego kontaktu z energią elektryczną. W tym:

– dostęp do wyposażenia znajdującego się pod napięciem jest uniemożliwiony,

– zastosowano układ połączeń ochronnych z wykorzystaniem osobnej żyły w kablu zasilającym,

– silniki elektryczne mają zabezpieczenia nadprądowe i cieplne.

·     Zapewnienie zgodnego z wymaganiami (PN-EN 60204-1) zastosowania w maszynie środków ochrony przed zagrożeniami wynikającymi z bezpośredniego lub pośredniego kontaktu z energią elektryczną takich jak, właściwe rozwiązania konstrukcyjne wyposażenia elektrycznego, obudowy o odpowiednim stopniu ochrony IP, użycie wyposażenia ochronnego, odpowiednie prowadzenie i zabezpieczenie okablowania oraz potwierdzenie zgodności wyposażenia z dokumentacją techniczną, na podstawie dokumentacji i oględzin maszyny (jednorazowo przy pierwszej kontroli);

·     zastosowane w maszynie środki ochrony przed zagrożeniami wynikającymi z bezpośredniego lub pośredniego kontaktu z energią elektryczną powinny być niezniszczone, sprawne, czyste, oraz czy uniemożliwiono bezpośredni dostęp części czynnych

·     zapewnienie wykonania okresowych pomiarów instalacji elektrycznej

·     Sprawdzenie ciągłości układu połączenia ochronnego;

·     Sprawdzenie impedancji pętli zwarciowej i odpowiedniości zastosowanego urządzenia przetężeniowego;

·     Sprawdzenie rezystancji izolacji;

·     Próba wytrzymałości elektrycznej izolacji;

·     Sprawdzenie zabezpieczenia przed napięciami szczątkowymi;

·     Sprawdzenie parametrów urządzeń samoczynnego wyłączania zasilania elektrycznego.

Wymagania dotyczące maszyn ruchomych

  41.  

MIN

§21.1

Wały napędowe, przeznaczone do przekazywania napędu między ruchomymi maszynami są zabezpieczone przed zanieczyszczeniem lub uszkodzeniem poprzez zamocowanie ich w ustalonym położeniu.

·     odpowiednie zamocowanie wałów napędowych przeznaczonych do przekazywania napędu między ruchomymi maszynami, czy zabezpieczają przed zanieczyszczeniem lub uszkodzeniem.

  42.  

MIN

§21.2

Maszyna ruchoma, na której znajdują się pracownicy jest skonstruowana w sposób zapewniający w jej rzeczywistych warunkach użytkowania ograniczenie ryzyka związanego z wywróceniem, poprzez:

1) konstrukcję ochronną uniemożliwiającą przechylenie maszyny w stopniu większym niż ¼ obrotu;

2) konstrukcję zapewniającą dostateczną przestrzeń ochronną wokół przewożonych pracowników w przypadku przechylenia się maszyny w stopniu większym niż ¼ obrotu;

3) zastosowanie innego rozwiązania zapewniającego taki sam skutek

·     zapewnienie zgodnego z wymaganiami () zastosowania konstrukcji ochronnych lub konstrukcji zapewniających dostateczną przestrzeń lub innych rozwiązań, na podstawie dokumentacji i oględzin maszyny (jednorazowo przy pierwszej kontroli)

·     zastosowane w maszynie konstrukcje ochronne lub konstrukcje zapewniające dostateczną przestrzeń lub inne rozwiązania powinny byc niezniszczone, kompletne, prawidłowo zamocowane i sprawne

  43.  

MIN

§21.3

Konstrukcje ochronne zapobiegające wywróceniu stanowią integralną część maszyny; nie są one wymagane w przypadku, gdy maszyna jest stabilna podczas obsługi lub jej konstrukcja uniemożliwia wywrócenie

·     zgodnego z wymaganiami () zastosowanie konstrukcji zapobiegających wywróceniu maszyny, na podstawie dokumentacji i oględzin maszyny (jednorazowo przy pierwszej kontroli);

·     zastosowane w maszynie konstrukcje zapobiegające wywróceniu stanowią jej integralną część, powinny być niezniszczone i kompletne

  44.  

MIN

§21.4

W przypadku, gdy występuje ryzyko przygniecenia do podłoża pracownika jadącego na ruchomej maszynie przez elementy tej maszyny, zostało zainstalowane urządzenie go zabezpieczające

·     zgodne z wymaganiami zastosowania urządzenia zabezpieczającego przed przygnieceniem pracownika do podłoża, na podstawie dokumentacji i oględzin maszyny (jednorazowo przy pierwszej kontroli);

·     zastosowane w maszynie urządzenie zabezpieczającego przed przygnieceniem pracownika do podłoża powinno byc niezniszczone, kompletne, prawidłowo zamocowane i sprawne.

Wymagania dotyczące środowiska użytkowania maszyn

  45.  

BHP

§10.1

We wszystkich miejscach na terenie zakładu pracy, w których mogą przebywać pracownicy, pracodawca jest obowiązany zapewnić oświetlenie elektryczne w porze nocnej lub jeżeli oświetlenie dzienne jest niewystarczające. Wymagania dotyczące oświetlenia określają Polskie Normy.

·     zainstalowania, oświetlenia we wszystkich miejscach przy maszynie, w których mogą przebywać pracownicy,

·     oświetlenia miejscowego - zapewnienie sprawności, funkcjonalności i prawidłowości usytuowania

·     natężenia oświetlenia wszystkich miejscach przy maszynie, w których mogą przebywać pracownicy dobrane do warunków pracy wzrokowej

·     Stosunek wartości średnich natężenia oświetlenia w pomieszczeniach sąsiadujących ze sobą, przez które odbywa się komunikacja wewnętrzna, nie powinien być większy niż 5 do 1

·     Przy wyjściu z pomieszczeń, w których ze względów technologicznych praca jest wykonywana w ciemności (np. ciemnie optyczne), powinny być zapewnione warunki umożliwiające stopniową adaptację wzroku

  46.  

BHP

§10.2

Instalacje i urządzenia elektryczne powinny być tak wykonane i eksploatowane, aby nie narażały pracowników na porażenie prądem elektrycznym, przepięcia atmosferyczne, szkodliwe oddziaływanie pól elektromagnetycznych oraz nie stanowiły zagrożenia pożarowego, wybuchowego i nie powodowały innych szkodliwych skutków.

·     Zgodnego z wymaganiami zastosowanie w instalacjach elektrycznych towarzyszących maszynie środków ochrony przed zagrożeniami wynikającymi z bezpośredniego lub pośredniego kontaktu z energią elektryczną takich jak, właściwe rozwiązania konstrukcyjne wyposażenia elektrycznego, obudowy o odpowiednim stopniu ochrony IP, użycie wyposażenia ochronnego, odpowiednie prowadzenie i zabezpieczenie okablowania oraz potwierdzenie zgodności wyposażenia z dokumentacją techniczną instalacji,

·     zastosowane w instalacji środki ochrony przed zagrożeniami wynikającymi z bezpośredniego lub pośredniego kontaktu z energią elektryczną powinny być  niezniszczone, sprawne, czyste

·     uniemożliwiono bezpośredni dostęp części czynnych

·     Zapewnienie okresowych badan instalacji elektrycznych

·     Sprawdzenie ciągłości układu połączenia ochronnego;

·     Sprawdzenie impedancji pętli zwarciowej i odpowiedniości zastosowanego urządzenia przetężeniowego;

·     Sprawdzenie rezystancji izolacji;

·     Próba wytrzymałości elektrycznej izolacji;

·     Sprawdzenie zabezpieczenia przed napięciami szczątkowymi;

·     Sprawdzenie parametrów urządzeń samoczynnego wyłączania zasilania elektrycznego.

  47.  

BHP

§15.1

BHP

§30

BHP

§31

BHP

§36.1

BHP

§36.2

Pomieszczenia pracy i ich wyposażenie powinny zapewniać pracownikom bezpieczne i higieniczne warunki pracy. W szczególności w pomieszczeniach pracy należy zapewnić oświetlenie naturalne i sztuczne, odpowiednią temperaturę, wymianę powietrza oraz zabezpieczenie przed wilgocią, niekorzystnymi warunkami cieplnymi i nasłonecznieniem, drganiami oraz innymi czynnikami szkodliwymi dla zdrowia i uciążliwościami

W pomieszczeniach pracy należy zapewnić temperaturę odpowiednią do rodzaju wykonywanej pracy (metod pracy i wysiłku fizycznego niezbędnego do jej wykonania) nie niższą niż 14 °C (287 K), chyba że względy technologiczne na to nie pozwalają. W pomieszczeniach pracy, w których jest wykonywana lekka praca fizyczna, i w pomieszczeniach biurowych temperatura nie może być niższa niż 18 °C (291 K).

Pomieszczenia i stanowiska pracy powinny być zabezpieczone przed niekontrolowaną emisją ciepła w drodze promieniowania, przewodzenia i konwekcji oraz napływem chłodnego powietrza z zewnątrz.

Maksymalna temperatura nawiewanego powietrza nie powinna przekraczać 70 °C (343 K) przy nawiewie powietrza na wysokości nie mniejszej niż 3,5 m od poziomu podłogi stanowiska pracy i 45 °C (318 K) – w pozostałych przypadkach.

W pomieszczeniach pracy, w których występują łatwo palne lub niebezpieczne pod względem wybuchowym pyły, gazy lub pary, maksymalna temperatura nawiewanego powietrza powinna być zgodna z przepisami w sprawie ochrony przeciwpożarowej.

·     zgodnego z wymaganiami zastosowanie wyposażenia do zapewnienia i utrzymania bezpiecznych i higienicznych warunków pracy na stanowiskach przy maszynie (np. np. zapewniających dostęp światła dziennego, urządzeń klimatyzacyjnych, zadaszeń przeciwsłonecznych, środków ochrony przed drganiami itp.),

·     zastosowane instalacje i urządzenia powinny być sprawne i nie powodują innych zagrożeń

·     dostosowanie wymiarów pomieszczeń do warunków pracy i rodzajów wykonywanych prac

·     zapewnienie wymaganej temperatury w pomieszczeniach pracy

·      

·     Zapewnienie pomiarów czynników środowiskowych mających wpływ na bezpieczne i higieniczne warunki pracy (np. temperatury, wilgotności, zmian temperatury, poziomu drgań, natężenia promieniowania itp.)

  48.  

BHP

§21.1

BHP

§21.2

BHP

§21.3

BHP

§21.4

Do pomieszczeń i stanowisk pracy położonych na różnych poziomach powinny prowadzić bezpieczne dojścia stałymi schodami lub pochylniami.

Nawierzchnie schodów, pomostów i pochylni nie powinny być śliskie, a w miejscach, w których może występować zaleganie pyłów – powinny być ażurowe.

Zamocowane na stałe drabiny lub klamry mogą być stosowane jako dojścia dodatkowe oprócz schodów, zamiast schodów – tylko w wyjątkowych przypadkach uzasadnionych względami użytkowymi lub gdy nie ma technicznych możliwości ich zastosowania.

Wymagania, jakie powinny spełniać schody i pochylnie, określają przepisy techniczno-budowlane.

·     zgodne z wymaganiami zastosowanie wyposażenia umożliwiającego dostęp do stanowisk pracy położonych na różnych poziomach (np. schodów, pochylni, stałych drabin), na podstawie dokumentacji i oględzin tego wyposażenia (jednorazowo przy pierwszej kontroli);

·     zastosowane wyposażenie umożliwiające dostęp do stanowisk pracy położonych na różnych poziomach powinno być sprawne i dobrze zamocowane oraz nie powoduje innych zagrożeń.

  49.  

BHP

§25

BHP

§26.1

BHP

§26.2

W pomieszczeniach stałej pracy należy zapewnić oświetlenie dzienne, chyba że jest to niemożliwe lub niewskazane ze względu na technologię produkcji, a na stosowanie oświetlenia wyłącznie elektrycznego pracodawca uzyskał zgodę właściwego państwowego wojewódzkiego inspektora sanitarnego wydaną w porozumieniu z okręgowym inspektorem pracy

Oświetlenie dzienne na poszczególnych stanowiskach pracy powinno być dostosowane do rodzaju wykonywanych prac i wymaganej dokładności oraz powinno spełniać wymagania określone w Polskiej Normie.

Niezależnie od oświetlenia dziennego w pomieszczeniach pracy należy zapewnić oświetlenia elektryczne o parametrach zgodnych z Polskimi Normami.

·     Potwierdzenie zgodnego z wymaganiami udostępnienia oświetlenia dziennego i elektrycznego,

·     oświetlenie dzienne nie powinno być  przesłonięte jakimiś obiektami lub przedmiotami lub stłumione poprzez brudne szyby, a oświetlenie elektryczne powinno dać się włączyć.

  50.  

BHP

§39.1

Pracodawca jest obowiązany oceniać i dokumentować ryzyko zawodowe, występujące przy określonych pracach, oraz stosować niezbędne środki profilaktyczne zmniejszające ryzyko.

·     przeprowadzenie i udokumentowanie oceny ryzyka zawodowego na stanowiskach pracy przy maszynie oraz zastosowania środków zmniejszających ryzyko w każdy możliwy sposób,

·     przeprowadzona ocena ryzyka jest adekwatna i wystarczająca w odniesieniu do bieżącego stanu bezpieczeństwa przy maszynie

  51.  

BHP

§39.1

punkt 2

Jeżeli ze względu na rodzaj procesu  pracy likwidacja zagrożeń nie jest możliwa, należy stosować odpowiednie rozwiązania organizacyjne i techniczne, w tym odpowiednie środki ochrony zbiorowej, ograniczające wpływ tych zagrożeń na zdrowie i bezpieczeństwo pracowników.

·     zastosowanie organizacyjnych środków bezpieczeństwa w związku z wykonywaniem pracy przy maszynie (np. określenie uprawnień i upoważnień do wykonywania określonej pracy lub obsługi maszyny i towarzyszących jej urządzeń, określenie zasad zwierzchnictwa i sprawowania nadzoru),

·     wprowadzone organizacyjne środki bezpieczeństwa powinny być adekwatne i wystarczające w odniesieniu do bieżącego stanu bezpieczeństwa przy maszynie.

  52.  

BHP

§39.1

punkt

3

BHP

§39.1

punkt

4

W sytuacji, gdy ograniczanie zagrożeń w wyniku zastosowania rozwiązań organizacyjnych i technicznych nie jest wystarczające, pracodawca jest obowiązany zapewnić pracownikom środki ochrony indywidualnej.

Pracodawca powinien zapewnić pracownikom informacje o istniejących zagrożeniach, przed którymi chronić ich będą środki ochrony indywidualnej oraz informacje o tych środkach i zasadach ich stosowania.

·     wprowadzenia do stosowania i udostępnienia pracownikom  odpowiednich środków ochrony indywidualnej) oraz potwierdzenie przekazania pracownikom informacji o zagrożeniach, przed którymi chronią te środki,

·     udostępnione środki ochrony indywidualnej powinny być  odpowiednie do występujących zagrożeń i ryzyka z nimi związanego oraz prawidłowo stosowane przez pracowników, i czy pracownicy wiedzą o zagrożeniach, przed którymi stanowią one ochronę

  53.  

BHP

§40.1

BHP

§40.2

Pracodawca jest obowiązany udostępnić pracownikom, do stałego korzystania, aktualne instrukcje bezpieczeństwa i higieny pracy dotyczące:

1) stosowanych w zakładzie procesów technologicznych oraz wykonywania prac związanych z zagrożeniami wypadkowymi lub zagrożeniami zdrowia pracowników;

2) obsługi maszyn i innych urządzeń technicznych;

3)postępowania z materiałami szkodliwymi dla zdrowia;

4) udzielania pierwszej pomocy.

Instrukcje, o których mowa w ust. 1 powinny w sposób zrozumiały dla pracowników wskazywać czynności, które należy wykonać przed rozpoczęciem danej pracy, czynności do wykonania po jej zakończeniu oraz zasady postępowania w sytuacjach awaryjnych stwarzających zagrożenia dla życia lub zdrowia pracowników. Instrukcje dotyczące prac związanych ze stosowaniem niebezpiecznych substancji i preparatów chemicznych powinny uwzględniać informacje zawarte w kartach charakterystyki tych substancji i preparatów.

·     opracowanie i przekazanie pracownikom do stałego korzystania instrukcji stanowiskowej zawierającej wymagane informacje, w tym o stosowanych w zakładzie procesach technologicznych i związanych z nimi zagrożeniami, zasadach obsługi maszyn i urządzeń, postępowania z materiałami szkodliwymi dla zdrowia, udzielania pierwszej pomocy, czynnościach do wykonania przed rozpoczęciem i po zakończeniu pracy, postępowania w sytuacjach awaryjnych i sytuacjach zagrożenia

·     pracownicy powinni mieć zapewnione  instrukcje stanowiskowe ich dotyczące, powinni znać ich zakres i zawartość, rozumieć ich treść oraz,

·      treść każdej udostępnionej instrukcji stanowiskowej powinna być adekwatna i wystarczająca w odniesieniu do bieżącego stanu bezpieczeństwa przy maszynie, wprowadzonych wymagań związanych z bezpieczeństwem i wymagań dotyczących

·