„Metodyka określania wymagań bezpieczeństwa podczas projektowania i wytwarzania maszyn do obróbki drewna”
1. Dokumenty stosowane przy ocenie zgodności maszyn do obróbki drewna
Schematyczne odniesienie do odpowiednich dokumentów zawierających wymagania bezpieczeństwa, stosowanych podczas projektowania i wytwarzania maszyn do obróbki drewna przedstawiono graficznie na rys.1.
Rys.1 Dokumenty prawne i normatywne mające zastosowanie przy ocenie zgodności w zasadniczymi wymaganiami bezpieczeństwa i ochrony zdrowia maszyn do obróbki drewna.
Wśród tych dokumentów znajdują się dyrektywy Unii Europejskiej (wdrożone w Polsce rozporządzeniami) normy zharmonizowane typu A, B i C. Należy wspomnieć również o rekomendacjach (RfU), w których uwzględniono pewne problemy występujące w praktyce podczas oceny zgodności maszyn. Grupa VG1 opracowuje takie rekomendacje specjalnie do maszyn do obróbki drewna. Podstawą przy ocenie zgodności maszyn jest ocena ryzyka zwłaszcza, gdy w stosunku do jakiegoś istotnego zagadnienia brak jest szczegółowych wymagań bezpieczeństwa.
2. Priorytet wymagań dyrektyw i norm
W różnych dokumentach prawnych i normatywnych określone są wymagania bezpieczeństwa dotyczące tych samych zagadnień. Przy określeniu, które z tych wymagań stosować, należy kierować się następującymi zasadami:
1. Podstawowym dokumentem odniesienia dla maszyn do obróbki drewna jest dyrektywa 2006/42/WE (wdrożona odpowiednimi rozporządzeniami krajowymi do prawa polskiego);
2. Dodatkowymi dyrektywami odnoszącymi się do maszyn do obróbki drewna są dyrektywa 2004/108/EC dotycząca kompatybilności elektromagnetycznej oraz, w przypadku niektórych maszyn użytkowanych na zewnątrz – dyrektywa 2000/14/WE dotycząca emisji hałasu przez urządzenia pracujące na zewnątrz;
3. Wymagania dyrektywy są uszczegółowione w normach zharmonizowanych, które jednak nie są obowiązkowe, więc ich zastosowanie zależy od decyzji producenta;
4. W przypadku niestosowania norm zharmonizowanych ocenę zgodności maszyny z zasadniczymi wymaganiami bezpieczeństwa opiera się na ocenie ryzyka;
5. W przypadku stosowania norm zharmonizowanych priorytet mają wymagania określone w normach typu C;
6. W przypadku braku norm typu C stosuje się normy typu A i B. Priorytetowe w stosunku do wymagań norm typu A są wymagania norm typu B (w zakresie tych norm).
3. Rodzaj maszyny (stacjonarna, przewoźna, przenośna lub trzymana w ręku)
W zależności od rodzaju maszyny stosuje się inne normy zharmonizowane. W przypadku maszyn:
§ stacjonarnych i przewoźnych - stosuje się normy typu C dla tych maszyn, do których zostały one opracowane (normy i serie norm):
- EN 848 dotyczące frezarek;
- EN 859; EN 860; EN 861 dotyczące strugarek;
- EN 940 dotycząca obrabiarek kombinowanych;
- EN 1218 dotyczące czopiarek;
- EN 1807 dotyczącepilarek taśmowych;
- EN 1870 dotyczące pilarek tarczowych;
- EN 12750 dotycząca frezarek (strugarek) czterostronnych;
- EN 691 stosowana w przypadku pozostałych stacjonarnych i przewoźnych obrabiarek do drewna.
Układ treści oraz zakres wymagań w wymienionych wyżej normach typu „C” jest zazwyczaj jednakowy lub bardzo zbliżony i obejmuje m.in. wykaz zagrożeń znaczących i wymagania bezpieczeństwa dotyczące:
- Systemu sterowania maszyny, w tym: niezawodności (poziomu zapewnienia bezpieczeństwa PL) w stosunku do wszystkich realizowanych przez maszynę funkcji związanych z bezpieczeństwem, które są w każdej z tych norm wymienione, a także właściwego rozmieszczenia elementów sterowniczych. Zawiera także wymagania na wypadek awarii zasilania elektrycznego i pneumatycznego. Uwaga: W sprawie oznakowania elementów sterowniczych należy sięgnąć do normy PN-EN 60204-1.
- Ochrony przed zagrożeniami mechanicznymi, w tym: zapewnienia stateczności maszyny, właściwej konstrukcji, mocowania i wymiany narzędzia tnącego, maksymalnego czasu zatrzymywania i wymagań dla układu hamowania, wymagań dotyczących stołu i prowadnic przedmiotu obrabianego, zalecanej konstrukcji i parametrów wytrzymałościowych osłon napędów oraz strefy roboczej maszyny, a także niezawodnego i bezpiecznego zamocowania przedmiotu obrabianego lub wyposażenia ochronnego stosowanego przy ręcznym posuwie przedmiotu obrabianego.
- Ochrony przed zagrożeniami niemechanicznymi, w tym przed: pożarem, hałasem, emisją wiórów i pyłu, porażeniem prądem i elektrycznością statyczną, zakłóceniemi elektromagnetycznymi, promieniowaniem laserowym, zagrożeniami związanymi z instalacją pneumatyczną maszyny. W tej części omawiane są również skutki błędów montażu oraz wymagania dotyczące odłączania zasilania i konserwacji maszyny.
- Informacji dotyczących użytkowania maszyny, w tym: oznakowania maszyny (wymaganego zakresu treści, symboli i języka oznakowań, zalecanych metod i trwałości znakowania) oraz wymagań formalnych i merytorycznych wraz z podaniem szczegółowej zawartości instrukcji obsługi. Zgodnie z nimi instrukcja sporządzona przez producenta maszyny powinna obejmować m.in.:
- powtórzenie oznakowań, piktogramów i innych instrukcji umieszczonych na obrabiarce.
- informację o zastosowaniu obrabiarki włącznie z możliwym do przewidzenia niewłaściwym zastosowaniem oraz listę dodatkowego wyposażenia obrabiarki, które może być użyte do szczególnych zastosowań.
- informacje i ostrzeżenia o konieczności redukcji zagrożeń powodowanych wdychaniem szkodliwych pyłów (np. przez noszenie masek), noszenia ochronników słuchu w celu ochrony przed utratą słuchu itp.
- instrukcje instalacji i demontażu uszkodzonych elementów i wyposażenia dodatkowego.
- instrukcje zapewnienia stateczności maszyny podczas obróbki.
- informacje dotyczące zalecanych narzędzi tnących, ich rodzaju i stanu oraz dopuszczalnych prędkości.
- dopuszczalne rodzaje i wymiary obrabianego materiału.
- instrukcje odpowiedniego przeszkolenia operatorów w użytkowaniu, nastawianiu i obsłudze obrabiarki.
- wytyczne odnośnie do oświetlenia ogólnego lub miejscowego oraz stosowania laserów.
- wymagane parametry techniczne odpowiedniego dla obrabiarki wyposażenia do usuwania wiórów i pyłu.
- instrukcje konserwacji i czyszczenia.
- sposób bezpiecznego rozpraszania energii resztkowej z układu pneumatycznego.
- metody i częstotliwość sprawdzania urządzeń ochronnych obrabiarki.
- deklarację o emisji hałasu obrabiarki w powietrzu.
W załącznikach do norm znajdują się opisy i ilustracje przedstawiające eksperymentalne metody badania spełniania wymagań bezpieczeństwa przez maszynę, - np. hałasu lub stateczności, albo badania istotnych dla bezpieczeństwa zespołów lub części maszyn, takich, jak np.: osłony narzędzi, prowadnice, hamulce, wrzeciona narzędziowe, urządzenia dociskowe. W badaniach tych (o charakterze statycznym lub dynamicznym) stosowane są pomiary wielkości fizycznych, takich jak czas, siła, wielkości geometryczne lub ocena jakościowa (np. stanu osłony po uderzeniu przewidzianym w próbie udarowej).
§ przenośnych - stosuje się normę EN 61029-1 oraz normy z serii EN 61029-2.
Normą EN 61029-1 objęto maszyny przenośne napędzane silnikiem elektrycznym lub magnetycznie, przeznaczone do użytkowania w pomieszczeniach i na zewnątrz, charakteryzujące się tym, że jedna osoba może je łatwo przenieść, a maszyny te mogą mieć dodatkowo np. uchwyty lub koła ułatwiające transport, że są używane pod nadzorem obsługującego w bezpiecznej statecznej pozycji bez mocowania lub po zamocowaniu, że nie są przeznaczone do produkcji ciągłej, ani do stosowania w linii produkcyjnej, oraz są przeznaczone do przyłączenia do sieci elektrycznej za pomocą giętkiego przewodu i wtyczki. Maksymalna moc maszyn przenośnych to 4 kW przy zasilaniu trójfazowym prądem przemiennym do 440 V lub 250 W przy zasilaniu jednofazowym prądem przemiennym lub stałym o maksymalnym napięciu znamionowym do 250 V. Zakres wymagań wspólnych, ujętych w normie EN 61029-1 obejmuje: cechowanie oraz dołączone do maszyny informacje, ochronę przed porażeniem prądem elektrycznym, wymagania dotyczące rozruchu, poboru mocy i prądu, nagrzewania, prądu upływu, wymagania środowiskowe (zapylenie i hałas), stopień ochronności IP na działanie wilgoci i przed dostępem obcych ciał stałych, rezystancje izolacji i wytrzymałość elektryczną, odporność w warunkach pracy długotrwałej i w warunkach nienormalnych, stateczność, ochronę przed zagrożeniami mechanicznymi, wytrzymałość mechaniczną, wymagania dotyczące konstrukcji istotnych elementów mechanicznych i elektrycznych, odporność na wysoką temperaturę, żar i prądy pełzające oraz na korozję. Wymagane jest również, aby nie emitowały one szkodliwego promieniowania. W normie znajduje się także opis badań i rysunki wyposażenia stosowanego do weryfikacji wymagań przez pomiar lub eksperymentalnie.
Normę EN 61029-1 zawierającą wspólne wymagania stosuje się łącznie z normami szczegółowymi serii EN 61029-2 dotyczącymi konkretnych maszyn przenośnych zwanych w normie narzędziami. Przykładami tych narzędzi są piły, piły taśmowe, strugarki, strugarki grubościowe, frezarki do drewna itd. Szczegółowe wymagania norm serii EN 61029-2 dotycza zwłaszcza rozwiązań konstrukcyjnych uchwytów i osłon narzędzi tnących oraz podpór przedmiotu obrabianego (stołów i prowadnic).
§ narzędzi ręcznych o napędzie elektrycznym - stosuje się normę EN 60745-1 oraz normy z serii EN 60745-2.
W normie EN 60745-1 określono wymagania dotyczące bezpieczeństwa użytkowania narzędzi ręcznych, napędzanych silnikiem elektrycznym lub napędzanych magnetycznie o napięciu znamionowym nieprzekraczającym 250 V przy zasilaniu napięciem przemiennym jednofazowym lub napięciem stałym oraz 440 V przy zasilaniu napięciem trójfazowym. Omówiono typowe ryzyka związane z narzędziami ręcznymi, z którymi spotkać się mogą wszyscy użytkownicy podczas normalnego użytkowania i niektóre przewidywalne niewłaściwe zastosowania tych narzędzi. W przypadku narzędzi ręcznych o napędzie elektrycznym, podobnie, jak w przypadku maszyn przenośnych, normę ogólną EN 60745-1 stosuje się wspólnie z jedna z norm szczegółowych z serii EN 60745-2, - odpowiednią dla danego narzędzia ręcznego. Zagadnienia poruszone w normie EN 60745-1, a także metody badań i wyposażenie badawcze są podobne do uwzględnionych w normie EN 61029-1, za wyjątkiem wymagań stateczności, które nie występują w EN 60745-1. Normy z serii EN 60745-2 uszczegóławiają wymagania ogólnej normy EN 60745-1 w zakresie zwłaszcza ochrony przed zagrożeniami mechanicznymi.
O tym do jakiego rodzaju należy zaliczyć daną maszynę rozstrzygają definicje ww. rodzajów maszyn:
- maszyna stacjonarna - maszyna przeznaczona do ustawienia na podłożu lub przytwierdzenia do podłoża lub innych części konstrukcji budynku oraz pozostająca stacjonarną podczas użytkowania.
- maszyna przewoźna - maszyna ustawiana na podłożu, stacjonarna podczas użytkowania i wyposażona w urządzenie, zwykle koła, do jej przemieszczania.
- maszyna przenośna - maszyna instalowana na stole, przeznaczona do pracy stacjonarnej z możliwością przenoszenia ręcznego przez jedną osobę. Stół może być również integralną częścią obrabiarki, jeżeli ma rozkładane nogi na zawiasach.
- narzędzie ręczne o napędzie elektrycznym - maszyna trzymana i prowadzona ręcznie podczas użytkowania.
4. Miejsce użytkowania maszyny (wewnątrz lub na zewnątrz)
W przypadku niektórych maszyn przeznaczonych do użytkowania na zewnątrz zastosowanie ma również dyrektywa 2000/14/WE. Wymieniono w niej dwa rodzaje obrabiarek do drewna, które zgodnie z artykułem 13 podlegają wyłącznie oznakowaniu hałasu. Są to:
§ pilarki taśmowe budowlane
§ pilarki tarczowe stołowe budowlane
W przypadku tych maszyn pomiar powinien być wykonany metodą opisana w EN ISO 3744: 1995. Badanie powinny być przeprowadzone pod obciążeniem.
Powierzchnia pomiarowa, liczba pozycji mikrofonów i odległość pomiarowa powinny być zgodne z ISO 7960:1995:
§ załącznik J (tylko pkt J2 lit. b)) – pilarki taśmowe
§ załącznik A (tylko pkt A2 lit. b)) – pilarki tarczowe
Przykład (wzór) oznakowania maszyny przedstawiono na rys. 2
Rys.2 Przykład (wzór) oznakowania maszyn wg dyrektywy 2000/14/WE.
5. Maszyna wymieniona (lub niewymieniona) w załączniku IV dyrektywy 2006/42/WE
W załączniku IV dyrektywy 2006/42/WE wymieniono następujące maszyny do obróbki drewna:
1. Pilarki tarczowe (jedno- i wielopiłowe) do obróbki drewna i podobnych materiałów lub do obróbki mięsa i podobnych materiałów, następujących rodzajów:
1.1. Pilarki, w których piła(-y) pozostaje(-ą) podczas skrawania w stałej pozycji, wyposażone w stały stół lub podporę z ręcznym posuwem przedmiotu obrabianego lub dostawnym mechanizmem posuwowym;
1.2. Pilarki, w których piła(-y) pozostaje(-ą) podczas skrawania w stałej pozycji, wyposażone w ręcznie obsługiwany stół lub wózek wykonujący ruchy zwrotne;
1.3. Pilarki, w których piła(-y) pozostaje(-ą) podczas skrawania w stałej pozycji, z wbudowanym mechanizmem posuwowym dla przedmiotów obrabianych oraz ręcznym podawaniem lub odbieraniem;
1.4. Pilarki z piłą(-ami) przemieszczającą(-ymi) się podczas skrawania, z mechanicznym napędem przemieszczania piły z ręcznym podawaniem lub odbieraniem.
2. Strugarki wyrówniarki do obróbki drewna z ręcznym posuwem.
3. Jednostronne strugarki grubiarki do obróbki drewna z wbudowanym mechanizmem posuwowym oraz ręcznym podawaniem lub odbieraniem.
4. Pilarki taśmowe, z ręcznym podawaniem lub odbieraniem, do obróbki drewna i podobnych materiałów albo do mięsa i podobnych materiałów, następujących rodzajów:
4.1. Pilarki, w których piła(-y) pozostaje(-ą) podczas skrawania w stałej pozycji, wyposażone w stały lub wykonujący ruchy zwrotne stół lub podporę dla przedmiotu obrabianego;
4.2. Pilarki, w których piła(-y) jest(są) zamontowana(-e) na wózku wykonującym ruchy zwrotne.
5. Maszyny kombinowane, stanowiące połączenie rodzajów określonych w pkt 1–4 i 7, przeznaczone do obróbki drewna i materiałów o podobnych właściwościach fizycznych.
6. Wielowrzecionowe czopiarki do obróbki drewna z posuwem ręcznym.
7. Frezarki z pionowym wrzecionem i posuwem ręcznym, do drewna i materiałów o podobnych właściwościach fizycznych (frezarki pionowe dolnowrzecionowe).
W przypadku, gdy maszyny te zostały wyprodukowane zgodnie z normami zharmonizowanymi i gdy normy te obejmują wszystkie odpowiednie zasadnicze wymagania w zakresie ochrony zdrowia i bezpieczeństwa, stosuje się:
a) procedurę oceny zgodności połączoną z kontrolą wewnętrzną wytwarzania maszyny; lub
b) procedurę badania typu WE wraz z kontrolą wewnętrzną wytwarzania maszyny; albo
c) procedurę pełnego zapewnienia jakości.
W przypadku, gdy maszyna nie została wyprodukowana zgodnie z normami zharmonizowanymi lub została wyprodukowana jedynie częściowo zgodnie z takimi normami, lub jeżeli normy zharmonizowane nie obejmują wszystkich istotnych zasadniczych wymagań w zakresie ochrony zdrowia i bezpieczeństwa, lub gdy nie istnieją normy zharmonizowane dla danej maszyny, stosuje się jedną z następujących procedur:
a) procedurę badania typu WE wraz z kontrolą wewnętrzną wytwarzania maszyny;
b) procedurę pełnego zapewnienia jakości.
W przypadku pozostałych maszyn do obróbki drewna, niewymienionych w załączniku IV, stosuje się procedurę oceny zgodności połączoną z kontrolą wewnętrzną wytwarzania maszyny.
Procedurę oceny zgodności połączoną z kontrolą wewnętrzną wytwarzania maszyny może przeprowadzić sam producent, natomiast w przypadku procedury badania typu WE oraz procedury pełnego zapewnienia jakości konieczny jest udział jednostki notyfikowanej.
6. Maszyna, do której została opracowana norma zharmonizowana typu C
Spełnienie wszystkich wymagań normy typu C daje domniemanie spełnienia wymagań dyrektywy, z którą norma ta jest zharmonizowana. Należy jednak sprawdzić czy w normie nie zamieszczono adnotacji w sprawie zagadnień, których ona nie uwzględnia i ewentualnie przeprowadzić uzupełniającą ocenę odnośnie tych zagadnień.
Chociaż stosowanie norm nie jest obowiązkowe, to jednak w praktyce jest najłatwiejszą drogą do osiągnięcia zgodności z zasadniczymi wymaganiami bezpieczeństwa.
Jeżeli pewne rozwiązania techniczne w maszynie nie zostały rozwiązane zgodnie z wymaganiami normy typu C, producent (lub jednostka notyfikowana w przypadku maszyn z załącznika IV dyrektywy 2006/42/WE) musi sprawdzić, czy zastosowane rozwiązanie nie zwiększa poziomu ryzyka zawodowego, w stosunku do rozwiązania przewidzianego w normie. W tym celu stosuje się ocenę ryzyka.
7. Stosowanie wymagań norm typu A i B w przypadku braku norm typu C
W przypadku braku normy typu C do danej maszyny do obróbki drewna ocenę przeprowadza się wg normy EN ISO 12100 lub w zależności od rodzaju maszyny wg EN 691; EN 61029-1 lub EN 60745-1. W trakcie przeprowadzania oceny stosowana jest ocena ryzyka oraz w zależności od potrzeb ocena wg norm typu B, np. dotyczących osłon, odległości bezpieczeństwa, układów hydraulicznych itp.
8. Stosowanie rekomendacji (RfU)
Rekomendacje dotyczące maszyn do obróbki drewna opracowuje grupa VG1 zrzeszająca jednostki notyfikowane do prowadzenia oceny zgodności maszyn do obróbki drewna w UE. Rekomendacje służą uzgodnieniu wspólnego stanowiska w przypadku niejasności lub wątpliwości dotyczących zwłaszcza interpretacji niektórych wymagań bezpieczeństwa wynikających z norm zharmonizowanych lub dyrektywy maszynowej.
Uzgodnione i zatwierdzone rekomendacje są udostępnione na stronach internetowych UE, a więc mogą z nich korzystać również producenci maszyn do obróbki drewna.
9. Postępowanie podczas oceny zgodności maszyn w praktyce
Podczas oceny zgodności maszyn, prowadzonej zwykle z użyciem list kontrolnych, opracowanych na podstawie Dyrektywy Maszynowej i zharmonizowanych z nią norm, kolejność postępowania jest następująca:
1. gdy istnieje norma zharmonizowana typu „C” – sprawdzenie wg tej normy, a następnie ocena spełnienia zasadniczych wymagań bezpieczeństwa wg Dyrektywy Maszynowej
2. gdy nie istnieje norma typu „C” – sprawdzenie wg normy typu „A” z uwzględnieniem wymagań właściwych norm typu „B”, oraz odpowiednich rekomendacji (RfU), a następnie ocena spełnienia zasadniczych wymagań bezpieczeństwa wg Dyrektywy Maszynowej
W obu przypadkach podstawą oceny powinna być ocena ryzyka, a w zasadzie początkowy etap tej oceny, polegający na zidentyfikowaniu zagrożeń, zwłaszcza zagrożeń znaczących.
W przypadku pierwszym, gdy istnieje norma typu „C”, identyfikacja zagrożeń, a także dobór środków ochronnych są już zwykle przeprowadzone w normie.
10. Priorytet podejmowanych przez producenta działań (triada bezpieczeństwa)
Producent maszyny po przeprowadzeniu oceny ryzyka powinien podejmować działania mające na celu zapewnienie spełnienia przez maszynę zasadniczych wymagań bezpieczeństwa określonych w dyrektywie 2006/42/WE (oraz innych dyrektyw dotyczących danej maszyny).
Kolejność podejmowania tych działań powinna być następująca;
1. Ograniczanie ryzyka u źródła. Podjęcie próby budowy maszyny wewnętrznie bezpiecznej. Eliminowanie zagrożeń lub redukcja ryzyka wynikająca bezpośrednio z konstrukcji maszyny.
2. Stosowanie technicznych środków ochronnych, tzn. osłon, urządzeń ochronnych i uzupełniających środków ochronnych.
3. Opracowanie dla użytkownika maszyny informacji o niewyeliminowanym ryzyku resztkowym. Informacje te mogą być przedstawione w instrukcji obsługi oraz bezpośrednio, w postaci oznakowania na maszynie lub jej opakowaniu.
Wybrane przykłady niezgodności
Studium przypadku nr 1. Brak możliwości zablokowania urządzenia odłączającego zasilanie maszyny do obróbki drewna
Opis
Zainstalowany w maszynie rozłącznik izolacyjny (rys.1) nie ma możliwości zablokowania w położeniu rozłączenia (0).
Rys.1 Rozłącznik izolacyjny zasilania maszyny do obróbki drewna bez możliwości zablokowania w położeniu rozłączenia.
Niezgodność z:
§ 1.6.3. Odłączanie od źródeł energii
Maszyny muszą być wyposażone w urządzenia odłączające je od wszystkich źródeł energii. Urządzenia takie muszą być wyraźnie oznakowane. Koniecznie należy zapewnić możliwość ich zablokowania, jeżeli ponowne podłączenie mogłoby zagrażać osobom. Należy również zapewnić możliwość zablokowania urządzenia w przypadku, gdy operator nie jest w stanie sprawdzić odłączenia od źródła energii z każdego dostępnego mu miejsca.
Dyrektywy 2006/42/WE
Działania prewencyjne
Wymiana rozłącznika na inny, umożliwiający jego zablokowanie w położeniu (0).
Studium przypadku nr 2. Brak możliwości zablokowania urządzenia odłączającego zasilanie maszyny do obróbki drewna
Opis
Króciec odciągowy w osłonie frezarki do drewna (rys.2a), w przypadku niepodłączenia jej do odciągu wiórów i pyłu, umożliwiał swobodny dostęp do narzędzia, np. w trakcie dokonywania napraw, czy konserwacji.
|
|
|
|
a) początkowo |
b) po zmianie |
Rys.2 Króciec odciągowy w osłonie frezarki do drewna.
Niezgodność z:
§ 1.4.1. Wymagania ogólne
Osłony i urządzenia ochronne:
- muszą być umieszczone w odpowiedniej odległości od strefy niebezpiecznej,
Dyrektywy 2006/42/WE
§ 4.2.4.1 Sięganie przez otwory o regularnym kształcie – osoby w wieku od 14 lat
PN-EN ISO 13857: 2010 Bezpieczeństwo maszyn - Odległości bezpieczeństwa uniemożliwiające sięganie kończynami górnymi i dolnymi do stref niebezpiecznych
Działania prewencyjne
Wprowadzono przegrodę w postaci wspawanego pręta wewnątrz króćca odciągowego, uniemożliwiającą dosięgnięcie palcami dłoni przez króciec strefy niebezpiecznej (narzędzia tnącego).
Studium przypadku nr 3. Niewłaściwe urządzenie blokujące w osłonie pilarki taśmowej do drewna
Opis
W osłonie kół taśmowych pilarce taśmowej do drewna zainstalowano wyłącznik krańcowy zblokowany z napędem pilarki (rys.3a), który w przypadku otwarcia osłony podczas ruchu pilarki wyłączał napęd, a przy otwartej osłonie uniemożliwiał uruchomienie pilarki. Zabezpieczenie to jednak można w prosty sposób (bez użycia narzędzi), celowo lub przypadkowo ominąć. Wystarczy wcisnąć ręką i przytrzymać wyłącznik krańcowy i można uruchomić pilarkę przyciskiem START, pomimo otwartej osłony, a więc w sytuacji niebezpiecznej, kiedy dostęp do strefy niebezpiecznej nie jest chroniony.
|
|
|
|
a) początkowo |
b) po zmianie |
Rys.3 Urządzenie blokujące w osłonie pilarki taśmowej do drewna
Niezgodność z:
§ 1.4.1. Wymagania ogólne
Osłony i urządzenia ochronne:
- nie mogą być łatwe do ominięcia lub wyłączenia z działania,
Dyrektywy 2006/42/WE
Działania prewencyjne
Zmieniono rozwiązanie ( rys.3b), w taki sposób, że ominięcie zabezpieczenie jest niemożliwe bez celowego działania (np. wymontowania krzywki lub wyłącznika krańcowego).
Studium przypadku nr 4. Brak niezbędnego wyposażenia pilarki tarczowej do drewna
Opis
Pilarka tarczowa stołowa do drewna została wyposażona w piłę tarczową o standardowym wymiarze oraz odpowiedni do tej piły klin rozszczepiający. Pilarka może być jednak używana z piłami o innych grubościach i średnicach zewnętrznych, co zostało szczegółowo opisane w instrukcji obsługi. Do pilarki nie przewidziano żadnego wyposażenia standardowego.
Rys.4 Wymienne kliny rozszczepiające do różnych pił tarczowych.
Niezgodność z:
§ 5.3.5 Urządzenia zmniejszające możliwość powstania odrzutu lub zmniejszające jego skutki
Obrabiarka powinna być dostarczana z elementami do mocowania klina rozszczepiającego oraz klinem/klinami rozszczepiającymi dostosowanymi do asortymentu pił, które przewidziano do stosowania na tej obrabiarce
§ 5.3.9 Wyposażenie ochronne
Popychacz kątowy lub rękojeść do popychacza oraz popychacz powinny być przewidziane do wszystkich obrabiarek. W obrabiarce powinno być także przewidziane miejsce do ich przechowywania.
EN 1870-19:2013 Bezpieczeństwo obrabiarek do drewna –Pilarki tarczowe – Część 1: Pilarki tarczowe stołowe (ze stołem i bez stołu przesuwnego), pilarki formatowe i pilarki dla potrzeb budownictwa
Działania prewencyjne
Uzupełniono wyposażenie standardowe pilarki tarczowej o wymienne kliny rozszczepiające, pokrywające zakres wymiarowy pił oraz o rękojeść i popychacz materiału.